J. Szczepkowski to jeden z najwybitniejszych przedstawicieli sztuki dwudziestolecia międzywojennego, a willa Waleria jest jednym z symboli Milanówka.
Budynek powstał w 1910 roku według projektu znanego aktora Rufina Morozowicza dla jego żony Walerii. Ich córkę Marię, rzeźbiarz poznał w Krakowie. Znajomość przerodziła się w coś poważniejszego. Para wzięła ślub w tym mieście w maju 1913 r. Jednym ze świadków był rzeźbiarz Xawery Dunikowski. To właśnie do domu swoich teściów pod koniec I wojny światowej artysta przywiózł swoją żonę i córkę. Tutaj mógł spełniać się artystycznie i znajdował natchnienie.
Okresem największych sukcesów artystycznych i zawodowych J. Szczepkowskiego były lata 20. i 30. dwudziestego wieku. Jego najbardziej znanym dziełem jest nagrodzona w 1925 r. Kapliczka Bożego Narodzenia. Stała się symbolem polskiego art déco, łącząc motywy sztuki góralskiej z kubizującym rysunkiem. Liczne zamówienia otrzymywał również od państwa. Płaskorzeźby wokół zewnętrznej rotundy Sejmu RP, powstałej w latach 1927–28, powierzono dwóm artystom Janowi Antoniemu Biernackiemu i Janowi Szczepkowskiemu. Właśnie fryz zdobiący elewację budynku Sejmu jest jednym z najbardziej prestiżowych dzieł artysty. Przetrwał zniszczenia wojenne, ale ucierpiała część projektowana przez Biernackiego. Szczepkowski po wojnie podjął się jej odtworzenia.
II Wojnę Światową Szczepkowski przeżył w Milanówku, do którego przeprowadził się z rodziną w 1936 r. po dymisji ze stanowiska dyrektora Miejskiej Szkoły Sztuk Zdobniczych w Warszawie.
Po upadku Powstania Warszawskiego, w willi Waleria schronienie znalazło wielu uciekinierów ze stolicy. Przez pewien czas willa była zajęta przez okupantów. W ostatecznym rozrachunku rodzinie udało się jednak przetrwać wojnę w komplecie. Pomimo sytuacji w kraju Szczepkowski nadal intensywnie pracował. Na początku lat 40. przygotowywał plany odbudowy Warszawy. Rzeźbił portrety swoich bliskich. Uczestniczył w działaniach mających doprowadzić do odbudowania instytucji życia kulturalnego w Polsce.
Jan Szczepkowski zmarł 17 lutego 1964 roku w wieku 85 lat. Pochowany został 21 lutego na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie w Alei Zasłużonych. Twórczość tego rzeźbiarza często mijamy nieświadomie w Warszawie w kieracie codziennych obowiązków. A wystarczy zobaczyć nie tylko elewację Sejmu, ale także płaskorzeźby na gmachu Banku Gospodarstwa Krajowego oraz pomniki Moniuszki i Bogusławskiego na Placu Teatralnym.
Napisz komentarz
Komentarze