Grodzisker, czyli nowy festiwal o Grodzisku, ale także o Pruszkowie

Grodzisker to czas spotkań, wystaw, koncertów, wieczorów autorskich poświęconych społecznej historii Grodziska i Pruszkowa. - Grodzisker to minifestiwal, w którym będziemy chcieli poruszać kwestie historii społecznej regionu. Zrobiliśmy to już w 2022 roku z okazji 500-lecia miasta podczas wydarzenia, które nazwaliśmy "Grodzisk: Dziedzictwo" – mówi Piotr Strzemieczny prezes Stowarzyszenia Nowa Kultura i Edukacja organizatora festiwalu. – Wówczas w Bibliotece Publicznej w Grodzisku Mazowieckim odbyły się spotkania związane z historią Podkowy Leśnej, Brwinowa i Grodziska. Poprowadziliśmy wtedy również spacer szlakiem detalu architektonicznego Grodziska, który wzbogaciliśmy specjalną broszurą na ten temat - dodaje. 

Z Warszawy do Grodziska  

Głównym tematem pierwszej edycji Grodziskera będzie historia życia Marka Edelmana, jednego z przywódców powstania w warszawskim getcie, a po wojnie działacza społecznego, polityka, a także lekarza kardiologa. 

– W tym roku mija 80 lat od wybuchu i upadku Powstania Warszawskiego, a więc także pojawienia się w Grodzisku Mazowieckim członków i członkiń Żydowskiej Organizacji Bojowej, czyli przede wszystkim Marka Edelmana - wyjaśnia Piotr Strzemieczny. - Dlatego w tym roku skupiliśmy się na wspomnieniach o tym niezwykłym człowieku oraz pozostałych osobach, które wraz z nim po ewakuacji z Warszawy mieszkały przez kilka miesięcy w Grodzisku w domu przy ul. 3 Maja 50. 

Podczas festiwalu z czytelnikami spotka się także Agata Tuszyńska laureatka Nagrody Polskiego PEN-Clubu, autorka wielu poczytnych książek-biografii. Pisarka podczas spotkania opowie m.in. o tym, jak sama dowiedziała się o swoich rodzinnych korzeniach i jaką rolę w tym grała czarna torebka, będąca także tytułem jednej z jej książek. 

Dla miłośników literatury ciekawe na pewno będzie także spotkanie z autorką książki-wywiadu "I była miłość w getcie" Paulą Sawicką. Bohaterem książki jest właśnie Marek Edelman, który na kartach książki mówi m.in. o tym, że miłość, to najpiękniejsze z ludzkich uczuć było nie tylko możliwe, ale też bardzo ważne - w tak strasznym miejscu, jakim było getto.  

Dodajmy, że podczas festiwalu nie zabraknie gościom także doznań  muzycznych. Natan Kryszk przedstawi tam swoją interpretację artystyczną historii społeczności żydowskiej z Grodziska. A poznański Chór Pogłosy wykona dedykowaną i inspirowaną tą tematyką własną  kompozycję.  

Pruszkowscy Żydzi 

Tematem spotkań i wydarzeń kulturalnych Grodziskera będzie także żydowskie dziedzictwo Pruszkowa. Podczas festiwalu będzie można poznać historię społeczności żydowskiej w tym mieście, dowiedzieć czym trudnili się pruszkowscy Żydzi, a także co po nich zostało oraz kto i jak dba o pamięć o nich?

Program festiwalu 

16 sierpnia w Poczekalnia PKP: 

17.30–18.30 Historia Żydowskiego Pruszkowa: spotkanie i dyskusja – Marian Skwara, Maciej Boenisch, Grzegorz Zegadło 

18.30–19.00 Działanie artystyczne / Interwencja dźwiękowa Natan Kryszk 

19.00–20.00 Spotkanie z Agatą Tuszyńską

17 sierpnia Poczekalnia PKP

14.00 Otwarcie wystawy "Edelman w Grodzisku" 

14.30–15.30 Edelman. Życie. Do końca. Spotkanie z Witoldem Beresiem i Krzysztofem Burnetko 

15.30–17.30 Alef-Bet warsztaty sitodruku z Pracownią Blot (Łódź) 

17.30–18.30 "I była miłość w getcie" spotkanie z Paulą Sawicką 

18:30 Koncert: HrayBery 

24 sierpnia Park Skarbków

21:00 Koncert poznańskiego chóru Pogłosy